Prikkelverwerking

Dit keer wil ik u meenemen met Gerrit. We gaan met hem een dagje naar Amsterdam. Houd in uw achterhoofd dat het niet de bedoeling is medelijden te creëren, maar inzicht in de dagelijkse realiteit van mensen met ASS. De hersenen van iemand met ASS, overigens ook van mensen zonder ASS, zijn als een grote drukke stad waarin ontzettend veel tegelijk gebeurt.

We komen aan met de trein op het centraal station. De trein is een fenomeen wat snelle actie vraagt. De trein komt aan, mensen hebben enkele minuten om in en uit te stappen en vertrekt weer. Zo is het ook met mensen die vragen stellen aan Gerrit en die een adequate reactie vragen. Een prikkel die weinig tijd heeft om verwerkt te worden.

We laten de stationshal achter ons en lopen de drukte van de stad in. We horen trambellen, auto’s rijden kriskras door elkaar, onberekenbare fietsers die onverwachte manoeuvres uitvoeren en voetgangers die door rood licht lopen. Kortom: veel prikkels die ook snelle verwerking eisen, zeker omdat veel deelnemers zich niet aan de regels houden; dingen die niet volgens de regels verlopen veroorzaken kortsluiting in het hoofd wat voor frustratie en onbegrip kan zorgen.

Even later lopen we met Gerrit langs de schouwburg. Een schouwburg: toneel, spel, interpretatie, fictie, emotie en onwerkelijkheid. Dat zijn de dingen die meer verwerkingstijd nodig hebben. Het goed inschatten van grappen van vrienden, de toonzetting van ouders die misschien wel anders bedoeld is en dat ene whatsappje wat veel onrust veroorzaakt doordat emotie niet afleesbaar is.

Ergens in de verte horen we de kerkklok twaalf uur slaan. Op die tijd hadden we met Gerrit afgesproken om ergens een frietje te gaan eten. Twaalf uur is twaalf uur. En juist nu zien we nergens een snackbar. Dit zorgt voor frustratie. Tijd is tijd. Moeilijk te verwerken. Vervolgens een menukaart waar ontzettend veel op staat. Na een keuze te hebben gemaakt wachten we in spanning af. Waarom in spanning? Eten is ook prikkelverwerking. Het kroketje met krakend paneermeel en het sausje wat anders smaakt als verwacht.

Vervolgens gaan we met Gerrit met de tram naar het paleis. De tram. Een voertuig wat onherroepelijk zijn route volgt zonder ook maar enkele centimeters links of rechts te wijken. Zo heb je ook mensen en instanties die, ook terecht, hun keuzes en principes naleven en uitvoeren. Dat zal Gerrit moeten accepteren. Bij het uitstappen krijgt Gerrit een stoot tegen zijn arm van een medereiziger die hem passeert in de tram. Au! Doet dat zeer? Nee, geen pijn, maar wel een onverwachte aanraking registeren.

Aan het einde van een lange dag samen met Gerrit, waarin we lang niet alles hebben omschreven, ligt hij uitgeput op zijn bed. Door zijn hoofd gieren en flitsen de prikkels die hij deze dag te verwerken heeft gekregen.
Zoals in het begin gezegd geen zielige opsomming, maar feiten die voor Gerrit dagelijkse realiteit zijn.