Geschiedenis van de Wlz
In 2015 is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) ongeldig verklaard. Als er sprake was van een beperking dan kon men gebruik maken van lichte ondersteuning, bijvoorbeeld 2uur begeleiding per week, of van hele intensieve zorg mét wonen. Bij intensieve zorg kan u denken aan het wonen in een verpleeghuis of in een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking.
Na 2015 is het voor veel mensen met een beperking een zoektocht bij welk loket aangeklopt moet worden om zorg, begeleiding, behandeling of verblijf te krijgen. Aanspraken uit de AWBZ zijn overgegaan naar de Jeugdwet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet (ZWV) en de Wet langdurige zorg (Wlz). De Wlz bestaat sinds januari 2015 en is bedoeld voor mensen met een blijvende intensieve zorgvraag.
Voor wie is de Wlz?
De Wlz is er voor alle leeftijden en een indicatie wordt levenslang toegekend. Om in aanmerking te komen voor een indicatie voor de Wlz zijn een aantal criteria belangrijk. Er moet sprake zijn van permanent toezicht en / of 24 uurs zorg in nabijheid. Als er geen permanent toezicht is en/of er is niet 24 uur zorg in nabijheid beschikbaar dat gaat het ernstig mis. In termen van de wet wordt er dan gesproken over “ernstig nadeel”.
Een tweede belangrijk criteria is dat er sprake moet zijn van een levenslange blijvende zorgbehoefte die te maken heeft met een:
– verstandelijke, zintuiglijke of lichamelijke beperking
– somatische of psychogeriatrische beperking
Voor de aanvraag van een Wlz indicatie moet je aantonen dat er sprake is van een levenslange, blijvende zorgbehoefte én moet je aantonen dat permanent toezicht en/of 24 uur zorg in nabijheid noodzakelijk is. Beide criteria moet je goed kunnen onderbouwen om toegang te krijgen tot de Wlz.
De Wlz is er voor alle leeftijden, alleen hele jonge kinderen hebben altijd permanent toezicht nodig. Hoe zit het dan? Hoe jonger je bent hoe moeilijker het is om vast te stellen of er aanspraak gemaakt kan worden op de Wlz. Een jongen van 5 jaar met het Syndroom van Down heeft een duidelijke diagnose en dit is een blijvende, levenslange beperking. Het is op die leeftijd alleen nog moeilijk vast te stellen of hij levenslang permanent toezicht en/of zorg in nabijheid nodig heeft. Niet alle mensen met het Syndroom van Down ontwikkelen zich hetzelfde. Hoe ouder hij wordt, hoe meer duidelijk zal worden of er sprake is van permanent toezicht en/of 24 uurs zorg in nabijheid.
Een ander meisje van 6 jaar heeft een ernstige verstandelijke beperking, is door een spieraandoening niet zindelijk, niet in staat haar handen te gebruiken en rolstoel afhankelijk. Ook al is dit meisje nog maar 6 jaar, het is aannemelijk te maken dat zij levenslang 24 uur zorg in nabijheid nodig heeft omdat ze niet voor zichzelf kan zorgen door haar ernstige verstandelijke beperking én spieraandoening. Haar zorgbehoefte is permanent en zal niet veranderen vanwege haar ernstige beperkingen. Daarmee kun je nu al aantonen dat hier levenslang sprake is van 24uur zorg in nabijheid.
Hoe vraag ik een Wlz indicatie aan?
Het Centrum Indicatiesteling Zorg (CIZ) bepaalt de toegang tot de Wlz. Dit is een landelijke organisatie en zij beoordelen of er aanspraak gemaakt kan worden op de Wlz. Op de website van het CIZ vind u een aanvraagformulier. Zie www.ciz.nl.
Op de site van het CIZ vind u ook meer informatie. Leest u makkelijk beleidsregels? Dan kunt u onder het tabblad ‘Zorgprofessional’ de beleidsregels vinden. Daarin staat uitgebreid beschreven wie er toegang heeft tot de Wlz.
Wanneer vraag ik een Wlz indicatie aan?
Als er intensieve zorg nodig is. Veelal heeft een kind met een beperking eerst te maken met de Jeugdwet. Bijvoorbeeld doordat er gebruik gemaakt wordt van een dagbesteding of speciaal onderwijs met aanvullende begeleiding of behandeling uit de Jeugdwet. U heeft dan te maken met de gemeente. Er kan een moment komen waarop uw kind veel meer zorg nodig heeft dan de gemeente kan toekennen op basis van de Jeugdwet.
Het kan voor u als ouders een opluchting zijn om gebruik te maken van de Wlz omdat u dan niet meer (jaarlijks) een nieuwe indicatie aan hoeft te vragen. Anderzijds kan de Wlz ook een ingrijpende keuze zijn omdat u dan (opnieuw) merkt dat u zoon of dochter levenslang intensieve zorg nodig heeft en hier geen verandering meer in zal komen. Het kan voor ouders dan ook een confronterende stap zijn om hiervoor een aanvraag in te dienen.
Het kan ook zijn dat een volwassen zoon of dochter met een verstandelijke beperking al levenslang bij ouders woont en daar de liefdevolle zorg en begeleiding krijgt zonder dat er een Wlz indicatie is. Als ouders dan hulpbehoevend worden kan dan de vraag voor een Wlz indicatie voor de zoon of dochter pas ter sprake komen. Soms kost dit ook veel gesprekken van de andere kinderen of familieleden om de stap te zetten naar een Wlz aanvraag.
Wat kan ik met de Wlz indicatie?
Op het besluit van het CIZ staat of u in aanmerking komt voor de Wlz en staat beschreven welk zorgprofiel van toepassing is. Het zorgprofiel is een algemene omschrijving van wat er nodig is. Met deze indicatie is het mogelijk om thuis te wonen en daar de zorg of begeleiding te ontvangen die nodig is óf het is mogelijk om in een zorginstelling te wonen. Een Wlz indicatie betekent dus niet automatisch wonen in een zorginstelling. Zolang het thuis kan, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van mantelzorgers, is het mogelijk thuis de zorg te ontvangen uit de indicatie.
U kunt ook kiezen tussen een persoonsgeboden budget (PGB) of Zorg in natura (ZIN, zorg van een organisatie) of een combinatie van PGB of ZIN. U kunt veel zelf kiezen. Bij het zorgkantoor in uw regio kunt u aangeven als de indicatie in PGB moet of juist in ZIN.
U kunt ook met de Wlz indicatie aankloppen bij de zorgaanbieder van wie u de zorg wilt ontvangen.
Ondersteuning bij de Wlz indicatie?
In de wet is geregeld dat iedere burger recht heeft op cliëntondersteuning. Als u voor het eerst een Wlz indicatie aanvraagt dan is dit de cliëntondersteuning van uw gemeente. Als u al een Wlz indicatie heeft dan is dit via het zorgkantoor in uw regio geregeld.