Waarom huil je?
Sinds een fiks aantal jaren hebben we met één van onze kinderen geen contact meer. Ook zien we onze kleindochter niet die ondertussen bijna volwassen is. Ik zou niet durven beweren dat ik geen fouten heb gemaakt in de opvoeding van onze kinderen. Integendeel! Door vaak alleen te hebben gestaan in die opvoeding, omdat Karel zich afzijdig hield, was het aanpoten. Elk kind had een ander karakter en de meiden hadden weer andere verlangens en een andere aanpak nodig dan de jongens. En hoewel ik flink wat jaren voor de klas had gestaan, heb ik nooit het diploma gehaald voor het moederschap. Lesgeven aan andermans kroost ging me beter af dan zeven keer vierentwintig uur in touw zijn voor mijn eigen gezin.
Toen de kinderen jong waren, ging het best goed tussen hen en Karel. Echter toen de oudste in de puberteit kwam, werd het zwaarder voor ieder van ons. Pubers zoeken een weg naar de volwassenheid en dat brengt de nodige hectiek met zich mee. Het slaan met deuren, de grote monden, het zich niet houden aan afspraken. Ze maakten Karel dol. En iedere puber vindt het fijn als er tegenwind ontstaat in de eindeloze discussies. Ze hadden de grootste kans bij Karel en het meeste vat op hem. Hij ervoer het alsof ze het bloed onder zijn nagels vandaan haalden, dat ze hem bewust treiterden en hij kon er niet mee omgaan. De sfeer was vaak gespannen en bij het minste of geringste kon Karel uit zijn plaatje gaan. Vooral de oudste moest het ontgelden. Ging er een glas frisdrank om, waren ze naar zijn mening brutaal of stonden ze niet te trappelen om op tijd klaar te staan voor de kerk. Karel vatte alles persoonlijk op. Woest kon hij worden om iets kleins. Ik was wel wat gewend met jongeren. Thuis vond ik het lastig. In mijn herinnering waren mijn ouders het altijd eens in hun omgang met mijn zussen, mijn broers en mij. Ik probeerde dat ook, maar kon lang niet altijd achter Karel staan. Soms suste ik de boel, dan weer vroeg ik de kinderen hun vader niet zo uit de tent te lokken. Maar het werd er niet beter op.
De ruzie met één van onze kinderen liep zo hoog op dat hij ons gezin de rug toekeerde. Ik voelde me schuldig en deed er alles aan om het contact te herstellen. Niets mocht baten en ik heb heel wat tranen vergoten om dit verlies. Ik bleef hoop houden en toch… Naarmate de tijd verstreek, werd die hoop steeds kleiner en kleiner. Het wrange was dat Karel er weinig last van leek te hebben. Het was meer een bevrijding voor hem dan een verlies. In mijn hart zat een gat.
Ondertussen was het duidelijk geworden dat Karel ASS had in een stevige vorm. Dat verklaarde veel. Helaas kon de ontstane breuk niet worden geheeld. Gelukkig was er veel begrip voor Karel, toch hield ik hem verantwoordelijk voor wat hij deed. Diverse trainingen en gesprekken hebben we gevoerd om hier beiden beter mee om te kunnen gaan.
Verjaardagen, Feestdagen, Moederdag. Het waren dagen die ik liever oversloeg. Het waren dagen waarop ik veel huilde om het gemis van dat ene kind. Om mijn kleinkind dat ik van de één op de andere dag niet meer zag. Ik besloot op Moederdag niet naar de kerk te gaan. In onze nieuwe gemeente werd aan dergelijke dagen aandacht besteed en ik deed niets anders dan huilen tijdens de dienst. Opgelaten en stinkend naar zweet ging ik huiswaarts waar even later de andere kinderen op de stoep stonden met bloemen en cadeaus. Dan probeerde ik mezelf weer wat op te lappen. Het meeste ging aan Karel voorbij en ik deelde weinig van mijn gevoelens. Het is dubbel zwaar als de ander je niet begrijpt en het voelt zo eenzaam.
Op die ene Moederdag luisterden we een dienst online mee en juist deze predikant pakte wel heel groots uit. Hij bad voor moeders, voor vrouwen die geen kinderen hadden gekregen, voor hen die hun moeder hadden verloren en voor moeders die geen contact hadden met kinderen. Ik hield het niet meer droog. Heel verbaasd keek Karel me aan. ‘Waarom huil je?’ vroeg hij. Omdat Karel niet zo van de grapjes is, was deze vraag dus serieus en een heftig gevoel van boosheid en onbegrip kwam op in mijn hart. Boze gedachten kwamen boven. We waren meer dan veertig jaar getrouwd en snapte hij het nu nog niet? De vraag van Karel wachtte op een antwoord. ‘Waar heeft die dominee het nou over?’ vroeg ik hem. ‘Over Moederdag’, was zijn reactie. Toen bleef het stil aan beide kanten. Karel dacht koortsachtig na, dat zag ik wel. Toen viel het kwartje. ‘O, je denkt aan je zoon.’ Ik knikte. De preek werd stilgezet en we kregen een mooi gesprek en wat bleek? Karel dacht soms weken niet aan zijn zoon. Heel verwonderd keek hij me aan toen ik hem vertelde dat er geen dag voorbij ging dat ik er niet aan dacht. Hij kon het bijna niet geloven. Het voelde heel wrang. Hij was het toch die het grootste aandeel had gehad in al die escalaties?!
Tijdens onze huwelijkstraining leerden we meer begrip voor elkaar te hebben. Karel moest meer vragen naar mijn gevoelens. Ik kreeg de opdracht niet boos te worden en geduldig uit te leggen wat er in me omging. Dat kostte aan beide kanten veel energie. Karel doet echt zijn best, maar elke situatie is weer nieuw. Ook mis ik vaak een arm om me heen en een gevoel van verbondenheid. Karel vindt het lastig hoe met mijn gevoelens om te gaan. Ben ik boos of blij, dan ziet hij dat en kan dat handelen. Maar al die andere? Die zijn lastig. Teleurstelling, verslagenheid, gekrenkt zijn, onthutst zijn, opzien tegen iets. Dat is moeilijker uit te leggen en nog lastiger die te vatten. Soms zeg ik het hem voor hoe hij van betekenis kan zijn voor me. Vaak lijkt het onecht omdat het zo voorgezegd en aangeleerd is. Maar we blijven volhouden. Niets is vanzelfsprekend. Maar het is de moeite waard!
Ik ben Marloes, 61 jaar, en getrouwd met Karel. Samen hebben we vijf volwassen kinderen die de deur uit zijn. Ruim tien jaar geleden kreeg Karel de diagnose autisme. Marloes schreef ”Gereformeerd Geheim” en ”Koffer vol verhalen”.
*Karel en Marloes heten in werkelijkheid anders.
Reageer: