Blog Jeanet – Levend verlies

“Ben je er nog niet overheen?” Of: “Heb je het een beetje verwerkt?” Dat waren de vragen die ik de eerste levensjaren van Laurens nogal eens naar me toe kreeg. Ik wist vaak niet zo goed wat ik daarmee moest. Sowieso vond ik het woord ”verwerken” niet zo passend. Dan zou je het op een dag achter je hebben gelaten; alsof dat kan!

Laurens zat nog in de buggy toen we in een stad het befaamde restaurant binnenstapten waar zijn ‘soortgenoten’ werken. Toen stapte daar die vrouw op ons af; haar zoon werkte er. Ze was dus moeder-van. Ze zag het gelijk. Kwam bij ons zitten en bewonderde ons peutertje. Ze pakte me bij mijn arm en zei: “Heb je het al een beetje… och nee, wat dom van mij. Natuurlijk heb je het niet verwerkt! Nee, dat kan niet.”

Er volgde een heel verhaal. Haar zoon was toen 18. Ze had die week in de stad achter een paar leeftijdsgenoten van hem gelopen. En opeens was die confrontatie haar te veel geworden. Ze zei: “Ik riep even naar boven: ‘O God, wáárom?!’” Die ontmoeting zal ik nooit vergeten. Ik heb vaak aan haar woorden teruggedacht. Inderdaad, de felle pijn van die eerste periode gaat weg. Maar af en toe vlamt het op. Bij een plotselinge gebeurtenis, bij hoogtepunten in Laurens’ leven.

Manu Keirse is een Belgische psycholoog en rouwdeskundige. De term ”levend verlies” gebruikte hij voor het eerst. Levend verlies is rouw om een geliefde die bijvoorbeeld beperkingen heeft of dement wordt. Het is een vorm van rouw die niet stopt, maar zelfs kan toenemen. Wat kan het een enorme bevrijding zijn om dát tot je te laten doordringen! Deze man heeft veel zinvols over levend verlies gezegd en geschreven. Zó herkenbaar, en wat kan het dan helpen wanneer je met iets wordt geconfronteerd waardoor opeens die pijn er weer is. Het hoort er dus gewoon bij, ik ben niet gek.

Wat ik ook geleerd heb van Manu Keirse: het is niet ons kind waar ik om rouw, het is de beperking en alles wat daarbij hoort. Het is omdat ons leven hierdoor een grote wending heeft genomen. Verwachtingen die steeds opnieuw moeten worden bijgesteld.

Sinds dit levend verlies deel uitmaakt van ons leven, ben ik me veel meer bewust dat zoveel anderen dezelfde soort pijn ervaren. Een ernstige ziekte waardoor je leven voorgoed verandert, een scheiding waardoor kinderen een deel van hun familie nooit meer zien. En dat zijn vaak verliezen waarin niet zo makkelijk een lichtpuntje valt te ontdekken.

Rouw, ik durf het woord eigenlijk niet zo te noemen voor mezelf. We hebben zoveel moois in Laurens gekregen! Zoveel onvoorwaardelijke liefde ontvangen wij van hem en mogen we hem geven. Dat is echte rijkdom. En, is het ook niet zo dat er soms een diepe vreugde is in heel kleine dingen? Zijn uitspraken, soms amper te verstaan. Zijn humor. Als hij voor de spiegel staat en tegen zichzelf zegt: “Jij bent mooi!” Tegenover die soms opflakkerende pijn staan zóveel gouden momenten!